Özel Röportaj: 31. Koza Genç Moda Tasarımcıları Yarışması’na Dair

30 yıldır Türk moda dünyasına Bahar Korçan, Özgür Masur, Zeynep Tosun, Hakan Yıldırım, Özlem Kaya ve Gül Ağış’ın da aralarında bulunduğu çok değerli isimler kazandıran ve bölümün sürdürülebilirliğine katkı sağlayan Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışı’nın 31.si geçtiğimiz aylarda gerçekleşti.

İstanbul Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) tarafından düzenlenen yarış, 1992 yılından bugüne yeni jenerasyon dizayncıları moda sanayisine kazandırarak Türkiye’nin en etkileyici moda arşivini yaratıyor; kesimin gelişimini ve tarihini temsil ediyor. Yarışın finalistleri, günümüzde Türkiye’nin en tanınmış moda dizayncıları olarak kendi markalarına ya da moda dünyasının önde gelen markalarına istikamet veriyor.

2023 Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışması’nın 3 finalisti ve koleksiyonlarını (Muhammed İloğlu – Loser Lover, Damla Çarkçı – Memento Mori, Elara Esmer – Dystonic Poetry), kendilerinden ve mentörleri Özlem Kaya ve Nihan Peker’den dinledik.

31. KOZA GENÇ MODA DİZAYNCILARI MÜSABAKASI FİNALİST MENTÖRÜ
ÖZLEM KAYA

31. Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışması’nın 3 finalisti ve koleksiyonları (Muhammed İloğlu – Loser Lover, Damla Çarkçı – Memento Mori, Elara Esmer – Dystonic Poetry) hakkında yorumlarınızı alabilir miyiz?
Kazananlardan önce, ilk 10’a girmeye hak kazanmış genç tasarımcılarla çalışmaktan ve onları tanımış olmaktan çok mutlu olduğumu söylemek isterim. Birlikte geçirdiğimiz vakitte ben de onlardan çok şey öğreniyorum. Ödül almış olmak tabi ki değerli ama bu müsabakada ki çok önemli dönemlerden biri olan uygulama süreci genç dizayncılar için ismi konmamış ödül diyebiliriz. Kazanan tasarım ve tasarımcılara gelirsek; üçünde de ilerde bizi gururlandıracak işlere imza atacak yetenek ve vizyonda görüyorum. Koleksiyonlarında başka ayrı etkilendiğim çok fazla ayrıntı var. Genel olarak bu ayrıntılar izlerken gözden kaçıyor ama bizim şansımız her aşamasında olduğumuz için onları daha yakından görebilmek. Öyküleriyle, kullandıkları materyallerle, ayrıntılarıyla 3 koleksiyonu da çok beğeniyor bundan tekrar muvaffakiyetler diliyorum.

Yarışma finalistlerine mentörlük yaptınız. Finale hazırlık süreci nasıl geçti?
Ben çoğu zaman işin mutfağını çok sevmişimdir. O yüzden gala gecesinden bağımsız, en sevdiğim süreç atölye ve fitting; onlarla ilk tanıştığım toplantıyı da çok seviyorum. Final gecesinde belli etmesem de onlardan daha heyecanlı olabiliyorum. Tabi ki zorlu bir dönem geçiriyoruz, kolay olduğunu söyleyemem ama hem biz mentörler hem dizayncı yarışmacıların ders çıkardığı birçok olaya şahit oluyoruz. Bu da bize her seferinde daha güzelini yapmak ismine ışık tutuyor.

Gelecekte Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışması’na katılmayı düşünen, moda sanayisine girmek ve moda tasarımı alanında meslek yapmak isteyen genç yeteneklere ne söylemek istersiniz?
Öncelikle kesinlikle “Katılsınlar” derim. Bir dizayncı olarak hayalini kurduğunuz şeylerin başınıza geldiği, önünüze imkanların sunulduğu tecrübelerle dolu bir süreç .Üzerine bir de ödül alırsanız ne hoş olur… O yüzden sakın çekinmesinler, kendilerini yetersiz bulmasına ve kesinlikle katılsınlar derim.

31. KOZA GENÇ MODA DİZAYNCILARI MÜSABAKASI FİNALİST MENTÖRÜ
NİHAN PEKER

31. Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışması’nın 3 finalisti ve koleksiyonları (Muhammed İloğlu – Loser Lover, Damla Çarkçı – Memento Mori, Elara Esmer – Dystonic Poetry) hakkında yorumlarınızı alabilir miyiz?
Finalistlerin kendilerini tanıdıkça, koleksiyonlarıyla ne kadar örtüşen dünyaları ve tarzları olduğunu gördüğümüz için bu bize zati onlar hakkında önemli bir ipucu veriyordu. Üçü de koleksiyonlarını, özveriyle hazırlayan ve final gecesine doğru giden yolda özveriyle çalışan üç tasarımcıydı. O yüzden onları ayrıyeten çalışkanlıkları için tebrik ediyorum .

Yarışma finalistlerine mentörlük yaptınız. Finale hazırlık süreci nasıl geçti?
Hazırlık süreci çok hoş geçti, yarışmacılarla keyifli bir atölye ve hazırlık müddeti geçirdik. Tabii ki telaşlarımız yorgunluklarımız oldu ama tüm müsabaka süreçlerinde hissettiğimiz heyecanın çok daha fazlasını hissettiğimizi söyleyebilirim. Genç finalistlerle bu heyecanı yaşamak bizim içinde çok özel bir deneyimdi; onlarla ortamızda kurduğumuz bu bağ ve ileriki yıllara taşınacak bir dostluğun ilk adımlarını attık diyebilirim.

Gelecekte Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışması’na katılmayı düşünen, moda sanayisine girmek ve moda tasarımı alanında meslek yapmak isteyen genç yeteneklere ne söylemek istersiniz?
Özellikle Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışı, dalın en çok önemli ve en doğru yapılan müsabakalarından bir tanesi, pek çok genç ve tecrübeli tasarımcının bu müsabakadan çıktığını görüyoruz. Bu alanda meslek yapmak isteyen herkesin talihini denemesini ve kendisine bu fırsatı vermesini ben tavsiye ederim. Derece girilmese bile müsabakada olmanın verdiği tecrübe ve bu deneyim bile çok değerli…

KOZA GENÇ DİZAYNCILAR YARIŞ BİRİNCİSİ
MUHAMMED İLOĞLU – “LOSER LOVER’’ KOLEKSİYONU

Kısaca sizi tanıyabilir miyiz? Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışı ile yollarınız nasıl kesişti?
Merhaba, Muhammed İloğlu 1995 yılında Bursa’da doğdum. İlkokul ve lise eğitimimi Bursa’da tamamladıktan sonra 2013 yılında Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi’ne girmeye hak kazandım. Ve lisans eğitimimi derece ile tamamladım. Katıldığım çeşitli workshoplar ile deneysel dizaynla ilgili çalışmalar yaptım. 3. Tasarım Bienali kapsamında İKSV ve H&M’in düzenlediği “Fashioning the Future” standında 20 genç dizayncı arasında yer aldım. Aynı vakitte 2017 yılında 25. Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışında ilk 10 finalist arasında yer aldım ve yollarımız burada kesişti. İMA Master programına katılım mükafatı kazanarak mezun oldum. MBFW kapsamında düzenlenen New Gen Ve Karma defilelerinde yer aldım. Şuan KÖFN grubunun stylingini yapıyorum ve dizaynla birleştirerek mesleğime devam ediyorum.

Yarışma koleksiyonunuza nasıl karar verdiniz? Nasıl doğdu? İlham kaynağı neydi?
Aslında son periyotta de yükselişe geçen “Quiet Luxury” akımı epey fazla ilham kaynağım oldu. Uzun vakittir çabuk tüketilmesini istemediğim, vakitsiz, cinsiyetsiz gibi temaların üzerine düşünüyordum ve pandemi döneminde eve kapanmak bana epey ilham verdi. Puzzle kesimlerini yerine oturtup herşey hakkında uzun uzun düşünmeme ve harekete geçmem için ilham almama sebep olan bir süreç yaşadım. Bu koleksiyonuda 3 yıl önce meskenlere kapandığımızda yaptım aslında… 3 yıl üzerinden geçince ve hala bakıp heyecanlandığımda, vakitsiz bir şey yaptığımı farkedip Koza Yarışı’na katılma kararı aldım. İlham kaynağım bize ait olmayan ve gitmese izin veremediğimiz herşey hakkındaydı; bu yüzden koleksiyonun ismi “Loser Lover”.

Yarışma için hazırladığınız koleksiyonun süreçlerinden bahseder misiniz? Moodboard, atölye çalışmaları, üretim…
3 aylık atölye ve kalıp sürecinde tüm yarışmacılar gibi benim de koleksiyonumu kısa ama aslında uzun bir sürede hazırladık. Koleksiyonu uzun zaman önce herşeyiyle hazırlayıp, finale kaldıktan sonra üretim etabına girdik. Müsabakaya katıldığımda herşeyim hazırdı aslında… Kullanacağım kumaşlar vs.; 3 ayda karar vermedim dediğim gibi 3 yıldır üstünde düşündüğüm bir koleksiyondu.

Kullanılan teknikler, işçilikler ve kumaşlardan bahseder misiniz?
Aslında tam aykırısı ayrıntıdan çok, bir adım geri çekilerek resme uzaktan bakmayı tercih ettim. Diğer dizayncı arkadaşlarımın atladığı ve göremediği şey buydu. Ayrıntılarda kaybolmak yerine yalın ve tesirli bir lisan oluşturmayı tercih ettim ve tasarımlarıma bu şekilde yönlendirdim. Renk, baskı, dokuma, nakış vs. ayrıntıların hiçbirine yer vermedim. Yalnızca silüet odaklı ve tecrübeyle yaptığım yüzey manipülasyonlarını yerinde ve dozunda kullanmamın koleksiyonumu tesirli ve canlı kıldığını düşünüyorum. Aslında herşeyi kullanmak yerine, bir şeye karar verdim ve onun üzerine gitmeyi tercih ettim. Bu da koleksiyonun halinde tesirli rol oynadı. Denim, gabardin, yünlü İtalyan kumaşlar koleksiyonun ana kumaşlarıydı.

Moda dünyasının geleceğinde kendinizi nerede görmek istiyorsunuz?
Tasarımın yanı sıra styling çoğu zaman hayatımda… Mesleğime mantıklı bir şekilde tasarım gücümü de kullanarak ilerlemek istiyorum. Dizayncı ve stylist çok ama ikisinden de vazgeçmiş ve birşeyleri baştan inşa etme fikri daha değerli geliyor kulağa. Gidebildiğim yere gitmek istiyorum açıkçası. Neslimin en büyük şanssızlığı denilen kendimizi bir yere ait hissetmeme hissiyle, benim için zoru başarmak ismine daha kolay ve mümkün geliyor. Tasarım ve stylingi birleştirerek dünyayı güzelleştiren işler yapmak istiyorum. İşin özünde, birşeyleri yapmak için yapmak istemiyorum. Zamanla iş etiğiminde oturup, yoluma devam edeceğimi düşünüyorum. Şuan aslında mesleğime çoktan başlamış durumdayım. Hep birlikte neler olacak göreceğiz…

KOZA GENÇ DİZAYNCILAR YARIŞ İKİNCİSİ
DAMLA ÇARKÇI – “MEMENTO MORİ” KOLEKSİYONU

Kısaca sizi tanıyabilir miyiz? Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışı ile yollarınız nasıl kesişti?
Marmara Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Dokumacılık ve Moda Tasarımı Kısmı’nı 2022 yılında birinci olarak tamamladım. Aynı yıl Marmara Üniversitesi Hoş Sanatlar Enstitüsü’nde Dokumacılık kısmı yüksek lisansıma başladım. Eğitim hayatım boyunca giysi, dokuma ve triko firmalarında staj yaptım. Örme alanında ilerleyerek çeşitli projelerde yer aldım ve tecrübe kazandım. Bu alanda geliştirdiğim kumaşları yarışlarda gösterme fırsatı buldum. Koza Genç Moda Dizayncıları Yarışı da, triko çalışmalarımın ön planda olduğu koleksiyonlarımla 2 yıldır başvurduğum bir müsabakaydı.

Yarışma koleksiyonunuza nasıl karar verdiniz? Nasıl doğdu? İlham kaynağı neydi?
Bir gün yolda yürürken ücra bir köşede duvara asılmış hologramlı tablolardan yola çıkarak temamı belirledim. Memento Mori, ‘’fani olduğunu hatırla’’ manasına gelen Latince bir deyiştir. Bu kavramdan esinlenerek parayı yansıtan insan yüzü ve kurukafayı aynı anda görebileceğimiz hologram efektli bir triko yüzeyi tasarladım. Koleksiyonumu oluşturmamdaki en büyük tesir bu oldu diyebilirim.

Yarışma için hazırladığınız koleksiyonun süreçlerinden bahseder misiniz? Moodboard, atölye çalışmaları, üretim…
İlk etapta bilgi toplama ve görsel araştırma yaparak öykü panosu oluşturdum. Vefat, para, personel, kral ve kraliçe kavramlarından yola çıkarak dizaynlarımı yaptım ve her bir ürün için teknik föy hazırladım. İHKİB takviyesinde IMA koordinasyonunda sağlanan atölyelerde kalıp ve dikim işlemlerimi tamamladım.

Kullanılan teknikler, işçilikler ve kumaşlardan bahseder misiniz?
Koleksiyonda hayatın ve mevtin aynı anda gösterilmesini amaçladım. Bu nedenle iskelet görünümlerini kırmızı, deri görünümlerini mavi renk ile görülecek şekilde hologram efekti kullanarak trikoya uyarladım. Jakar tekniklerini kullanarak trikolarımı oluşturdum. Mezar sembolizmi haline gelmiş mevt çiçeği olarak da bilinen kırmızı örümcek zambağını nakış tekniği ile koleksiyonda yer verdim. Koleksiyon bütünlüğünü sağlayan dikiş efektli baskı dizaynları oluşturdum. Bu süreçte Yün-polyester ve pamuk içerikli kumaşlar kullanmayı tercih ettim.

Moda dünyasının geleceğinde kendinizi nerede görmek istiyorsunuz?
Örme sektöründe kendimi geliştirip inovasyon odaklı çeşitli yüzey dizaynlarıyla, Türkiye’de dokuma dalına katma değerli tasarım geliştirmeyi hedefliyorum. Örme makinelerinin programlarına ve makine işleyişine hakim olup ileride kendi küçük triko stüdyomu kurmayı düşlüyorum.

KOZA GENÇ DİZAYNCILAR MÜSABAKA ÜÇÜNCÜSÜ
ELARA ESMER – “DYSTONIC POETRY” KOLEKSİYONU

Kısaca sizi tanıyabilir miyiz? Koza Genç Moda Dizayncıları Müsabakası ile yollarınız nasıl kesişti?
İsmim Elara Esmer, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Dokuma ve Moda Tasarımı son sınıf öğrencisiyim. Okul hayatımla birlikte 5 yıldır freelance moda tasarımı ve farklı disiplinlerde çalışmalar üretiyorum. Koza Genç Moda Tasarım Yarışması, sektörde yer edinmek isteyen genç tasarımcıların attığı ilk adımlardan biri olarak önem taşıyor. Hem yarış hem de yarışma süreci, eğitici bir program olmasıyla birlikte, alanında çok başarılı isimlerle çalışma fırsatı tanıyor. Bu alandaki iştirakçilere büyük tecrübeler sağlıyor. Bu sebepten ötürü, Koza Yarışması benim için yarışmadan çok deneyimlemek istediğim bir süreçti.

Yarışma koleksiyonunuza nasıl karar verdiniz? Nasıl doğdu? İlham kaynağı neydi?
Sanat pratiğim, genel olarak estetik değerlerin sorgulanması ve çeşitli hususlardaki felsefi derinlikleri keşfetme üzerine odaklanıyor. Temellerini 2 sene önce bir ders projesinde attığım pozisyonun üzerine farklı disiplinlerde yapmış olduğum çalışmalarla birlikte, bende yarım kalmış hissi uyandırdığı için koleksiyonumu bu defa de yarışma için ele almak istedim.

“Dystonic Poetry”, hastalık imgesini estetik bir çerçevede çirkinliği yorumlayarak ele alıyor. Anatomik kuralların bir kenara bırakılarak vücudun eksik ya da deforme olmuş nahoş hali, koleksiyon içinde estetik bir imgeye dönüştü. Bu, hastalık temalarını sanatsal bir bakış açısıyla ele alarak, bozulmalara atıfta bulunuyor ve koleksiyonu oluştururken bu temaları kullanma kararı almama ilham kaynağı oldu.

Bu koleksiyonun doğuşu, ideal güzellik kavramlarına meydan okuma ve sanatın sonlarını zorlama isteğiyle şekillendi. Aykırı, yanılgılı, hastalıklı ve bozuk gibi algılanan ögeleri sanatsal bir lisanla giysi formlarına aktararak, estetiği sorgulama ve yeniden tanımlama uğraşı bu koleksiyonun temelini oluşturuyor.

Yarışma için hazırladığınız koleksiyonun süreçlerinden bahseder misiniz? Moodboard, atölye çalışmaları, üretim
Denim yüklü koleksiyonum için kullanmak istediğim kumaş kalitelerini yarış öncesinde netleştirmiştim. Yarış sürecinin başlamasıyla birlikte, koleksiyonlarımızın seçilmesinin akabinde süratli bir atölye çalışmasına başladık. İlk 3-3,5 hafta boyunca, kalıp çalışmalarımın yanı sıra denim kumaşlarımın araştırma-geliştirme çalışmalarını, sponsorum olan DNM Denim fabrikasında sürdürdüm.

Bu süreçte, tasarımlarımızın prova denemeleriyle birlikte kalan kumaşların tedariki ve triko modülümün üretimiyle ilgili çalışmalarım devam etti. Son olarak, yapılan çeşitli kalıp provalarından mentörlerimiz tarafından onaylanan paçaların; yepyeni kumaşta üretimleriyle, gerekli fittingleri ve aksesuar üretimlerini sağlayarak çalışmalarımı tamamladım.

Kullanılan teknikler, işçilikler ve kumaşlardan bahseder misiniz?
Koleksiyonumda ağırlıklı olarak denim kumaşlar kullanılmakla birlikte, desteklediğim diğer kumaşlar arasında raw denim, ipek, triko ve gabardin bulunuyor. Denim kalitelerimde çeşitli çamur boya solüsyonlarıyla yapılan yıkama işlemleri ve destroy tesirleri kullandım. Denim kumaşlarımda kullandığım lisanı, denimin ham ve sert tutumunun aksisi olan gabardin ve ipek kumaşlarında gerçekleştirdiğim pilise süreçleri ve destroy uygulamalarıyla birlikte farklı bir ifade olarak yansıtmaya çalıştım.

Moda dünyasının geleceğinde kendinizi nerede görmek istiyorsunuz?
Ömrün dinamizmi içinde, her gün yeni bir şeyler keşfetmek ve öğrenmek, dizayncı kimliğimi zenginleştiren bir süreçtir. Bu yolda, tutkuyla ve azimle ilerleyerek kendime yeni ufuklar açmayı amaçlıyorum. Moda dünyasında yalnızca mevcut trendlere ahenk sağlamak, benim için kâfi değil. Tam bilakis, kendimi yalnızca trendleri takip eden bir dizayncı olarak değil; onları şekillendiren ve yaratıcı bir şekilde yöneten bir profesyonel olarak görmeyi amaçlıyorum. Trendleri yalnızca takip etmek, kısıtlı bir perspektife sahip olmamıza sebep olabilir. Fakat, bu süreci yöneten bir dizayncı olarak; kendi vizyonumu ve estetik anlayışımı yaratıcı bir şekilde belirterek sektöre yön verebileceğime inanıyorum.